მოძებნე

კარლერენ ჯაკობსონი - ბიოგრაფია

ჯაკობსონის ბიოგრაფია: გამოჩენილი ენათმეცნიერი და სტრუქტურალისტი

კარლერენი (დ. 18 ოქტომბერი, 1896 - გ. 13 თებერვალი, 1982) არის სახელი, რომელიც ასოცირდება ღრმა კვლევებთან ენათმეცნიერებისა და ლიტერატურული თეორიის სფეროში. შვედური ენათმეცნიერი და ლიტერატურათმცოდნე, ითვლება ენათმეცნიერების სტრუქტურალიზმის ერთ-ერთ ფუძემდებლად და უდიდესი გავლენა მოახდინა ენის თანამედროვე გაგებაზე და კულტურაში მისი როლის შესახებ. ამ ბიოგრაფიაში განვიხილავთ კარლერენ ჯაკობსონის ცხოვრებაში და სამეცნიერო საქმიანობას.

კარლერენი დაიბადა მოსკოვში, რუსეთის იმპერიაში, ებრაულ ოჯახში. მისი ბავშვობა სავსე იყო ენებითა და კულტურებით, რადგან იგი გაიზარდა მოსკოვის მულტიკულტურულ გარემოში XX საუკუნის დასაწყისში. 1920 წელს, სამოქალაქო ომის დროს, მან დატოვა რუსეთი და გაემგზავრა ჩეხოსლოვაკიაში, სადაც სწავლა განაგრძო პრაღის უნივერსიტეტში. იქ სწავლობდა ფილოსოფიას, ლიტერატურასა და ლინგვისტიკას.

პრაღაში განათლების მიღების შემდეგ, კარლენმა განაგრძო კვლევა ენათმეცნიერებისა და სტრუქტურალიზმის სფეროში. იგი ცნობილი გახდა სტრუქტურალიზმისა და სტრუქტურული ენათმეცნიერების განვითარებაში შეტანილი წვლილისთვის, რამაც შეცვალა ენისა და მისი ფუნქციების იდეები.

ჯაკობსონი იყო პირველი, ვინც შემოიტანა ლინგვისტური კვლევების შედარების მეთოდი. მან შეიმუშავა თეორია, რომლის თანახმად, ენა შედგება სხვადასხვა ელემენტებისგან, რომელთა ანალიზიც და შედარება შესაძლებელია მისი სტრუქტურისა და ფუნქციების გასაგებად. ეს მეთოდი გახდა მთავარი სტრუქტურალისტური ენათმეცნიერებაში და გავლენა მოახდინა ბევრ სხვა სფეროზე, მათ შორის ანთროპოლოგიასა და ლიტერატურულ კრიტიკაზე.

კარლენმა ასევე მნიშვნელოვანი წვლილი შეიტანა ლიტერატურულ თეორიაში. იგი მუშაობდა ტექსტებისა და სტრუქტურების შესწავლაზე, რამაც გამოიწვია ლიტერატურაში „კომუნიკაციური ფუნქციის“ თეორიის შემუშავება. მან გამოავლინა ენის სხვადასხვა დონე, მათ შორის ფონოლოგიური, სინტაქსური და სემანტიკური, და აჩვენა, თუ როგორ ურთიერთქმედებენ ისინი ლიტერატურულ ნაწარმოებებში.