Axtar

Hari Şani - Bioqrafiya

Şani - fizika və astrofizika sahəsində inqilabi kəşflər və fundamental nəzəriyyələrlə əlaqəli bir addır. Bu görkəmli alim kainatın təbiətini və mənşəyini öyrənməkdə əsas fiqurlardan biri oldu. Bu mətndə Şaninin həyatı və nailiyyətləri haqqında danışacağıq.

Hari 8 yanvar 1903-cü ildə Böyük Britaniyanın London şəhərində anadan olmuşdur. Onun elmə marağı erkən yaşlarından özünü göstərdi və gənc yaşlarında özünü istedadlı tədqiqatçı kimi göstərdi. Məktəbi bitirdikdən sonra Kembric Universitetinə daxil olub və orada fizika təhsili almağa başlayıb.

Lakin onun 1925-ci ildə Afrikaya ekspedisiyada iştirakı həyatında əsl dönüş nöqtəsi oldu. Bu ekspedisiya zamanı o, astronomik müşahidələr və günəş tutulması tədqiqatları aparmışdır. Bu tədqiqatlar elmi ictimaiyyətin diqqətini çəkdi və görkəmli astrofizik kimi təsdiqlədi.

Böyük Britaniyaya qayıdarkən tədqiqatlarını davam etdirdi və Böyük Partlayış nəzəriyyəsinin inkişafında əsas fiqurlardan biri oldu. Corc Lemeter də daxil olmaqla həmkarları ilə birlikdə müasir kosmologiyada əsas olan genişlənən kainat modelini inkişaf etdirdi. Böyük Partlayış ideyası kainatın vahid bir nöqtədən başladığını və genişləndiyini, bu gün bildiyimiz kainatın yaranmasına səbəb olduğunu irəli sürürdü.

Hari Şaninin nailiyyətləri yalnız kosmologiya ilə məhdudlaşmırdı. O, həmçinin qara dəliklər sahəsinə və ulduzların quruluşuna mühüm töhfələr vermişdir. Onun işləri və tədqiqatları dərin kosmosda və ulduzlarda baş verən fiziki proseslər haqqında anlayışımızı dərinləşdirməyə kömək etdi.

Elmi fəaliyyətin mühüm hissəsi onun tədris və təhsil təsiri olmuşdur. O, müxtəlif universitet və institutlarda çalışıb, burada nəinki tədqiqat aparıb, həm də öz bilik və təcrübəsini gənc alimlərə ötürüb. Onun mühazirələri və dərslikləri tələbat idi və uzun illər ərzində bir çox tələbələri ruhlandırdı.