Edebiýat žanrlary

Edebiýat žanrlary - görnüşleriň, mazmunyň ýa-da stiliň meňzeşligini birleşdirýän eserleriň kategoriýalary ýa-da toparlary. Edebi reanrlar eserleri klassifikasiýa etmek we seljermek üçin esas bolup hyzmat edýär, şeýle hem okyjylara edebi tekstleriň dürlüliginde ugrukdyrmaga kömek edýär. Her bir reanryň öz aýratynlyklary, däp-dessurlary we medeniýete täsiri bar, bu bolsa olary dünýäniň edebi kartasynyň möhüm elementine öwürýär.

1. Epiki reanr
Bu reanra gahrymanlaryň wakalaryny we hereketlerini beýan etmäge esasy üns berilýän eserler degişlidir. Epiki reanrlara roman, hekaýa, epopeýa we hekaýa girýär. Bu eserler adatça giň gurluşa eýe bolup, uzak aralyklary we köp sanly keşbi öz içine alýar. Lew Tolstoýyň "Uruş we parahatçylyk" ýa-da Mihail Lermontowyň "Biziň döwrümiziň gahrymany" ýaly eserleri epiki reanryň mysalydyr.

2. Lirik reanr
Lirika - awtoryň şahsy tejribesiniň, duýgularynyň we duýgularynyň esasy obýekti bolan reanr. Liriki eserler goşgular, goşgular, dessanlar we elegiýalar bilen görkezilip bilner. Epiki eserlerden tapawutlylykda lirika adamyň içki dünýäsine gönükdirilendir. Lirik edebiýatyň mysaly Aleksandr Puşkiniň goşgulary ýa-da Şekspiriň eserleri bolup biler.

3. Drama reanry
Dramaturgiýa sahna çykyşy üçin niýetlenen eserleri öz içine alýar. Bu eserleriň esasy maksady - gapma-garşylygy gepleşikler we gahrymanlaryň hereketleri arkaly geçirmek. Dramatiki reanrlara betbagtçylyk, komediýa, drama we fars degişlidir. Şekspiriň "Hamlet" ýa-da "Romeo we Juliet" ýaly dramatiki reanryň meşhur eserleri.

4. Ylmy we publisistik edebiýat
Bular habar bermek we jemgyýetçilik pikirine täsir etmek maksady bilen faktlary we wakalary seljermäge bagyşlanan resanrlardyr. Ylmy edebiýat makalalary, gözlegleri we monografiýalary, publisistika bolsa žurnalistik materiallary, oçerkleri we hasabatlary öz içine alýar. Bu žanrlar bilimleri ýaýratmakda we jemgyýetçilik aňyny kemala getirmekde möhüm orun eýeleýär.

5. Fantastika
Fantastika hakykatdan çykýan wakalary beýan edýän eserleri öz içine alýar. Ylmy fantastika, fantastika, elhençlik we mistika. Bu resanrlar awtorlara täze dünýäleri döretmäge, geljekki tehnologiýalary öwrenmäge ýa-da adatdan daşary hadysalar barada gürrüň bermäge mümkinçilik berýär. Jýul Werniň ýa-da J.R. Tolkiniň kitaplary fantastiki reanryň mysalydyr.

6. Çagalar edebiýaty
Bu reanr dürli ýaşdaky çagalar üçin niýetlenen kitaplary öz içine alýar. Çagalar edebiýaty köplenç terbiýe, bilim we güýmenje üçin ulanylýar. Onda ertekileri we hekaýalary hem, ýaş nesliň hyýalyny we ahlak gymmatlyklaryny ösdürmäge kömek edýän has çylşyrymly eserleri hem tapyp bilersiňiz.

7. Dokumental edebiýat
Dokumental eserlerde hakyky wakalar we şahsyýetler beýan edilýär. Olarda terjimehallar, ýatlamalar, ýyl ýazgylary, şeýle hem awtobiografiýalar bolup biler. Bu reanr okyja hakyky wakalar we taryhda yz galdyran adamlar hakda öwrenmäge kömek edýär.

Her bir edebi reanryň özboluşly gurluşy we maksady bar, reanrlaryň dürlüligi bolsa okyja öz gyzyklanmalaryna we tagamyna laýyk gelýän eserleri saýlamaga mümkinçilik berýär. Edebiýat sungat hökmünde ösmegini dowam etdirýär, reanrlaryň çäklerini giňeldýär we awtorlar üçin öz-özüňi beýan etmegiň täze usullaryny açýar.

Tap: Edebiýat žanrlary