Tap

Özi hereket edýän edebiýatyň taryhy

Öz-özi hereket edýän edebiýatyň taryhy geçmişe gaýdýar we sözler dünýäsinde döredijilik, innowasiýa we tehnologiki ösüş barada tolgundyryjy dessany özünde jemleýär. 20-nji asyrda gipertekt bilen geçirilen ilkinji synaglardan başlap, özi hereket edýän edebiýat algoritmiki usullary we wirtual hakykaty ulanýan häzirki zaman görnüşlerine çenli uzak ýol geçdi.

Özi hereket edýän edebiýatyň taryhynda ilkinji ädimler kompýuter tehnologiýalarynyň we okyja tekst bilen aragatnaşyk saklamaga we taryhyň üsti bilen öz ýoluny saýlamaga mümkinçilik berýän gipertекстli gurluşlary döretmek mümkinçiliginiň döremegi bilen edildi. Bu bolsa Mark Daniel Kouzinsiň "Şifr" we edebi döredijilik dünýäsinde täze gözýetimleri açan Stýuart Moularyň "Durmuşdan has köp" ýaly eserleriniň döredilmegine getirdi.

Kompýuter tehnologiýalarynyň we internetiň ösmegi bilen özi hereket edýän edebiýat täze görnüşlere we mümkinçiliklere eýe boldy. Awtorlar hakyky wagtda üýtgäp ýa-da ösüp biljek eserleri döretmek üçin kompýuter programmalaryny ulanyp, algoritmik tekstler bilen synag edip başladylar. Şeýle eserleriň mysaly Nikolaý Gubanowyň "Netografiýasy" we Endrýu Stanliniň "Trilleri" boldy.

Häzirki wagtda özi hereket edýän edebiýat tehnologiki we çeper ösüşiň çatrygynda bolup, tekst bilen özara täsirleşmek we özboluşly edebi tejribeleri döretmek üçin täze mümkinçilikleri açýar. Onuň taryhy sözleriň öz saýlan ýollary boýunça okyjyny alyp barýan janly jandara öwrülen tolgundyryjy pursatlardan doly.