Tap

Jozef Stiglitz - Biografiýa

Stiglits - dünýä ykdysady pikiri we syýasaty bilen ýakyndan baglanyşykly at. Bu görnükli amerikan ykdysatçysy we ykdysadyýet boýunça Nobel baýragynyň eýesi ykdysady ylymyň taryhynda we global ykdysadyýete täsirinde ýatdan çykmajak yz galdyrdy. Geliň, onuň durmuşyna, karýerasyna we häzirki döwrüň iň abraýly ykdysatçylarynyň birine öwrülen iň möhüm teoriýalaryna seredeliň.

Jozef 1943-nji ýylyň 9-njy fewralynda ABŞ-nyň Indiana ştatynyň Gari şäherinde doguldy. Ene-atasy Awstriýadan gelen immigrantlardy we bilim we zähmet gymmatlyklarynyň güýçli maşgalasynda ulaldy. Orta mekdebi gutarandan soň, Amherst kollejine girdi we MIT-e göçdi.

Stiglits Prinston uniwersitetinde ykdysadyýet boýunça doktorlyk derejesini aldy we akademiki karýerasyna mugallym bolup başlady. Ol makroykdysady we maglumat teoriýasy boýunça zehinli gözlegçi hökmünde özüni çalt görkezdi. Asimmetrik maglumatlar we kämilleşdirilmedik bazarlar baradaky eserleri ykdysady ylma möhüm goşant boldy we soňra oňa 2001-nji ýylda Ykdysadyýet boýunça Nobel baýragyny getirdi.

Stiglitziň iň meşhur eserleriniň biri 1970-nji ýyldaky makalasy bolup, onda asimmetrik maglumatlaryň düşünjesini ilkinji gezek beýan edipdir. Bu düşünje ykdysady teoriýada esasy boldy we ykdysadyýetdäki maglumatlaryň hemişe simmetrik däldigini we munuň bazaryň özüni alyp barşyna nähili täsir edýändigini düşündirdi. Şeýle hem onuň gözlegleri işsizlik, inflýasiýa we gurluş özgertmeleri ýaly möhüm meselelere degip geçdi.

Jozef Stiglits diňe bir teoretiki gözlegler bilen meşgullanman, eýsem ykdysady syýasaty düzmäge hem işjeň gatnaşdy. Prezident Bill Klintonyň geňeşçisi we ABŞ-nyň prezidentiniň Ykdysady geňeşiniň başlygy. Onuň ýurduň makroykdysady syýasatyna täsiri göze ilýärdi we ol durmuş maksatly ykdysady özgertmeleriň tarapdarydy.

Jozef Stiglitziň şahsy durmuşy jemgyýetçilikden gizlin bolup galýar we ol hemişe şahsy meselelere däl-de, öz işine we gözleglerine has köp üns berýär. Onuň ykdysadyýet we syýasat dünýäsindäki mirasy henizem aktual bolup galýar we ykdysadyýetçileriň we ýolbaşçylaryň täze neslini ruhlandyrýar. Onuň eserleri we teoriýalary dünýä ykdysady ylmynda we tejribesinde işjeň ara alyp maslahatlaşmagyň we ara alyp maslahatlaşmagyň temasy bolup galýar.