Tap

Jon Milton - Biografiýa

Milton (1608-1674) - iňlis edebiýatynyň we edebi klassikizmiň beýikligini özünde jemleýän at. Bu görnükli şahyr, ýazyjy we dramaturg öz eserleri we iňlis diliniň ösmegine goşan goşandy bilen dünýä edebiýatynda ýatdan çykmajak yz galdyrdy. Bu terjimehalda Miltonyň durmuş ýoluny we onuň ajaýyp edebi üstünliklerini gözden geçireris.

Jon 1608-nji ýylyň 9-njy dekabrynda Londonda orta girdejili maşgalada dünýä indi. Kakasy Jon Milton hem sazanda we sekretardy. Ejesi Sarah Jeffreys öý hojalykçydy. Youngaş hususy mugallymlardan başlap, soňra Sankt-Peterburg mekdebine, soňra Kembrij uniwersitetine girdi. Kembrijde klassikleri, latyn we grek dillerini öwrendi, bu bolsa onuň geljekki işine ep-esli täsir etdi.

Kembrijde bilim alandan soň, Europeewropa syýahat edip, talyp gözleglerini dowam etdirdi we dürli ýurtlaryň medeniýeti bilen tanyşdy. Bu döwürde ol Fransiýa we Italiýa aýlanyp, ol ýerde nusgawy edebiýat we sungat baradaky bilimlerini has çuňlaşdyrdy. Bu syýahatlar onuň edebi garaýşyna we stiline ep-esli täsir edipdir.

Angliýa gaýdyp gelensoň, Jon edebi karýerasyna başlady. Onuň ilkinji eserleri syýasy we dini ynançlaryny beýan eden goşgulary we oçerkleri öz içine alýardy. Şol döwürde ol öz bilimlerini beýlekiler bilen paýlaşyp, mugallym we mugallym bolup işledi.

Şeýle-de bolsa, Miltonyň 1658-nji ýylda ýazyp başlan we 1667-nji ýylda tamamlan "Ýitirilen jennet" goşgusy onuň döredijiliginiň hakyky merjenine öwrüldi. On iki kitapdan ybarat epiki eserde Lýusiferiň gozgalaňy we Adam bilen Ewanyň Adandan kowulmagy barada gürrüň berilýär. "Ýitirilen jennet" iňlis edebiýatynyň iň möhüm eserine öwrüldi we şol döwrüň filosofiki, dini we edebi pikirleriniň köpüsini beýan etdi.

Milton hem syýasy we dini aktiwistdi. Ol dini azatlygy we söz azatlygyny goldap, köp sanly syýasy traktatlar we esseler, şol sanda meşhur "Areopagitika" traktaty ýazypdyr.