Tap

Russean-Jacques Russo - Biografiýa

Russo (Jean-Jacques Rousseau) - XVIII asyryň beýik fransuz akyldarlary we aň-bilim döwri bilen baglanyşykly at. Filosof, ýazyjy, sazanda we jemgyýetçilik işgäri Russo filosofiýanyň, syýasatyň we bilimiň taryhynda ýatdan çykmajak yz galdyrdy. Bu terjimehalda Russonyň durmuşy we pelsepesi, onuň aň-terbiýä goşan goşandy we häzirki zaman pikirlenişine we jemgyýetine edýän täsiri barada gürrüň bereris.

1712-nji ýylyň 28-nji iýunynda Şweýsariýanyň Genevaenewa şäherinde sagat ussasynyň maşgalasynda doguldy. Onuň çagalygy garyplyk we ejesiniň irki ýaşynda ýitmegi bilen bellendi. Genevaenewada esasy bilim aldy, ýöne okuw karýerasy ajaýyp däldi we ilkinji syýahatynda Şweýsariýadan çykdy.

Köp sanly syýahatynyň dowamynda -an-Jak öz döwrüniň beýik akyllary, şol sanda Wolter, Didro we Grimm bilen tanyşdy. Bu duşuşyklar we aň-bilim akyldarlary bilen aragatnaşyk onuň filosofiki ösüşine çuňňur täsir etdi.

Filosofiýanyň esasy temalary adamyň tebigaty, jemgyýeti we syýasatydy. Onuň iň meşhur eserleri "Jemgyýetçilik şertnamasy hakynda" (The Social Contract) we "Emil ýa-da bilim hakynda" (Émile, or On Education). "Jemgyýetçilik şertnamasynda" halkyň özygtyýarlylygy we raýatlar bilen döwletiň arasyndaky jemgyýetçilik şertnamasynyň ähmiýeti hakynda pikirleri işläp düzdi. "Emil, ýa-da terbiýe barada" eserinde şahsyýetiň bilimi we ösüşi baradaky pikirlerini beýan etdi.

Russean-Jak Russo adalatlylyk, erkinlik we demokratiýa baradaky pikirleri Fransuz rewolýusiýasyna we häzirki zaman syýasy institutlarynyň döremegine çuňňur täsir eden görnükli syýasy filosofdy. Onuň halkyň özygtyýarlylygy we jemgyýetçilik şertnamasynyň borçlylygy baradaky pikiri syýasy pikirde esasy düşünjelere öwrüldi.

Şahsy durmuş köp gapma-garşylyklar we betbagtçylyklar bilen bellendi. Onuň aýallar bilen gatnaşygy, şol sanda Tereza Le Wasier bilen bolan syrly hekaýasy jedellere we çekişmelere sebäp boldy. Şeýle hem ol depressiýadan we kesellerden ejir çekýärdi.