Tap

Henri Deýwid Toro - Biografiýa

Henri Deýwid Toreau - amerikan edebiýatynda tebigat, indiwidualizm we transendentalizm bilen baglanyşykly at. XIX asyryň Amerikaly ýazyjysy, şahyry we filosofy edebiýatyň we filosofiýanyň taryhynda öçmez yz galdyrdy. Bu terjimehalda Toronyň durmuşy we filosofiki garaýyşlary, Amerikanyň edebiýatyna goşan goşandy we häzirki zaman pikirlenişine edýän täsiri barada gürrüň bereris.

Henri Deýwid 1817-nji ýylyň 12-nji iýulynda Massaçusets ştatynyň Konkord şäherinde daýhan we daýhan maşgalasynda dünýä indi. Onuň çagalygy tebigat bilen ýakyn aragatnaşykda bolupdyr, sebäbi maşgalasy fermada ýaşaýardy we tebigat bilen ýakyn gatnaşykda bolupdyr. Bu tejribe onuň geljekki döredijiligine we filosofiki ynançlaryna çuňňur täsir etdi.

Henri Garward kollejinde filosofiýa, ritorika we tebigat ylymlaryny öwrendi. Uniwersitetde Ralf Waldo Emerson bilen tanyşdy. Emerson filosofiki garaýyşlara çuňňur täsir edip, ony ruhy gözleglere ruhlandyrdy.

Genri Amerikanyň transendentalizminiň öňdebaryjy wekillerinden biri - duýgurlygyň, tebigatyň we ruhubelentligiň ähmiýetini ykrar edýän filosofiki hereket. Iň meşhur eseri "Gezelençler" (Walden; or, Life in the Woods), bu hereketiň nyşany bolup, tebigata has ýakyn ýaşamaga we onuň çuňňur sapaklaryna düşünmäge çalyşýan tokaýda eksperimental ýaşamagyny suratlandyrýar.

Toronyň eserlerinde tebigat esasy rol oýnaýar. Ol adamlary hakykaty we ruhy terbiýäni gözlemek üçin tebigata ýüzlenmäge çagyrdy. Onuň filosofiýasy ruhy gymmatlyklara we öz-özüňi ösdürmäge ünsi jemläp, materializme we sarp ediji jemgyýetine garşy çykýardy.

Henri aktiwist we abolisionistdi. Onuň "Raýat boýun egmezligi" (Civil Disobedience) atly essesi raýat hukuklary we gulçulyga garşy göreşde möhüm resminama öwrüldi. Ol jemgyýetçilik hereketlerine işjeň gatnaşmaga we ýaramsyz kanunlara boýun egmezlige çagyrdy.