Tap

Franklin Pirs - Biografiýa

Pirs (23 noýabr 1804 - 8 oktýabr 1869) - Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň taryhy, hususan-da, prezidentliginiň taryhy bilen baglanyşykly at. Pirs ABŞ-nyň 14-nji prezidenti boldy we öz döwrüniň syýasy wakalarynda möhüm rol oýnady. Bu terjimehalda onuň durmuşynyň we syýasy karýerasynyň möhüm pursatlaryny, şeýle hem ýurduň taryhyna edýän täsirini gözden geçireris.

Franklin, Nýu-Hempşir ştatynyň Hillsboro şäherinde Benjamin we Anna Kendrik Pirsleriň maşgalasynda dünýä indi. Onuň ene-atasy ýönekeý daýhanlardy we ol çagalygyny oba ýerlerinde geçirdi. 1824-nji ýylda Dartmut kollejini gutardy. Soňra Konkorddaky hukuk mekdebine girip, hukuk tejribesini başlady.

1833-nji ýylda ABŞ Kongresiniň aşaky palatasyna saýlananda, Franklin syýasy karýerasyna başlady. Ol Demokratik partiýanyň höwesjeň tarapdarydy we öz syýasatynda demokratik ideýalara eýerýärdi. Köp ýyllaryň dowamynda Kongresde gulluk edip, milli howpsuzlyk we harby meseleler babatdaky işi bilen tanaldy.

Franklin 1852-nji ýylda ABŞ-nyň 14-nji prezidenti saýlandy. Onuň prezidentligi ýurt üçin kyn döwür boldy, sebäbi ol gulçulyk meselesi we ýetip gelýän raýat urşunyň howpy bilen baglanyşykly dartgynly wakalara gabat geldi.

Onuň hökümdarlygynyň iň möhüm wakalarynyň biri 1850-nji ýylda demirgazyk we günorta ştatlaryň arasynda gulçulyk bilen baglanyşykly meseleleri çözmek synanyşygydy. Bu ylalaşyk Kaliforniýanyň erkin döwlet hökmünde kabul edilmegini, şeýle hem gaçgak gullary yzyna gaýtarmak baradaky kanunlaryň berkidilmegini öz içine alýardy. Bu ylalaşyk ýetip gelýän raýat urşunyň öňüni alyp bilmedi, ýöne dartgynlygy wagtlaýyn köşeşdirdi.

Pirs şeýle hem daşary syýasat işlerine işjeň gatnaşdy. Onuň gazananlaryndan biri Hytaý bilen iki ýurduň arasyndaky söwda gatnaşyklaryny giňeldýän Üçünji Freýmont şertnamasyny baglaşmakdy.