Tap

Endrýu Waýt - Biografiýa

Dikson Waýt (3 noýabr 1832 - 1918) Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň taryhynda görnükli şahsyýet bolup, onuň durmuşy we karýerasy bilimiň, ylymyň we halkara gatnaşyklarynyň dürli taraplaryna ajaýyp täsir galdyrdy. Ol dünýä medeniýetine we syýasatyna goşan goşandyna aşa baha bermek mümkin bolmadyk meşhur alym, diplomat we biliji bolupdyr.

Endrýu Nýu-Yorkorkuň Gomer şäherinde doguldy. Ene-atasy Endrýu Jekson we Klara Dikson Waýt bilimiň we ylmyň höwesjeňleri bolup, ogluna bilimlere we öz-özüňi kämilleşdirmäge bolan söýgini öwretdiler.

Orta mekdebi gutarandan soň, Endrýu Garward uniwersitetine girdi. Onuň bilimi giň we köptaraply bolup, geljekki karýerasyna çuňňur täsir edipdir.

Garwardda bilim alandan soň, Endrýu ylmy işler we neşirler bilen işjeň meşgullandy. Ol taryh we medeniýet ugrundaky gözlegleri bilen göze ildi we bu mowzuklar boýunça işleri ABŞ-da we daşary ýurtlarda ykrar edildi.

Waýt aktiw jemgyýetçilik işgäri we jemgyýetçilik reformalarynyň tarapdarydy. Ol döwlete garşy hereketi goldaýardy we aýallaryň deňligini we hemmeler üçin bilimi goldaýardy. Sosial adalata we reformalara bolan höwesi ony Amerikanyň syýasy we jemgyýetçilik durmuşynda möhüm şahsyýet etdi.

Andrew Waýtyň karýerasyndaky iň möhüm pursatlaryň biri 1866-njy ýylda Kornell uniwersitetiniň prezidenti wezipesine bellenmegi boldy. Onuň işjeň gatnaşmagy bilen döredilen bu uniwersitet ABŞ-da erkeklere we aýallara, şeýle hem ähli jyns we milletlerden bolan talyplara elýeterli we ýokary hilli ýokary bilim berýän ilkinji uniwersitet boldy.