Tap

Andre Breton - Biografiýa

Breton XX asyryň sungaty we edebiýaty bilen hemişelik baglanyşykly addyr. Ol beýik şahyr, ýazyjy we suratkeş, sýurrealistik hereketiň lideri we Pari Paris bogemasynyň döredijilik ruhydy. Bu terjimehalda onuň irki günleri, hünär ýoly, sungata we edebiýata edýän täsiri, şeýle hem onuň sýurrealizme we dünýä medeniýetine goşan goşandy barada gürrüň bereris.

1896-njy ýylda Normandiýada doguldy. Ene-atasy bilimli adamlar bolup, çagalykdan edebiýata we sungata bolan söýgüsini artdyrypdyrlar. Ol eýýäm ýaşlygynda edebi zehinini görkezip, goşgy we esse ýazyp başlady.

Orta mekdebi gutarandan soň, Andre lukmançylyk okaýan uniwersitetine girdi. Şeýle-de bolsa, sungat we edebiýata bolan höwesi has güýçli bolup, döredijilik isleglerini ýerine ýetirmek üçin okuwyny taşlady. Bu karar onuň edebi karýerasynyň başlangyjy boldy.

Andre huşsuzlygy öwrenmäge we adamyň döredijilik mümkinçiliklerini boşatmaga çalyşýan sýurrealistik hereketiň esasy şahsyýetlerinden birine öwrüldi. Onuň meşhur "Surrealistik manifest" (1924) eseri adamyň döredijilik azatlygyna we içki dünýäsine esaslanýan sungatyň beýanyna öwrüldi.

Sýurrealizm sungata we edebiýata, şol sanda awtomatiki ýazuwa we kollaja täze pikirleri we tehnikalary getirdi. Andre Breton köp sanly suratkeşleri we ýazyjylary synap görmäge we aň-düşünjäni görkezýän eserleri döretmäge ruhlandyrdy.

Andre diňe bir sýurrealistik hereketiň lideri bolman, eýsem zehinli şahyr we ýazyjydy. Onuň goşgulary we prozasy onuň filosofiki garaýyşlaryny we huşsuzlyga ýüzlenmesini görkezýän nyşanlara we metaforalara baý bolupdyr. Onuň "Şäheriň diwarlaryndaky ýazgylar" we "Pari Parisiň diwarlaryndaky ýazgylar" ýaly eserleri dünýä edebiýatynda çuňňur yz galdyrdy.