Табу

Харлан Эллисон - Өмірбаян

Эллисон - ғылым-фантастика және фэнтези жанрларындағы батыл және ақылға қонымды әдебиеттің символына айналған есім. Бұл таңғажайып жазушы әлем бойынша миллиондаған оқырмандарды шабыттандырып қана қоймай, әдебиет тарихында өшпес із қалдырды. Бұл өмірбаянда біз Эллисонның өмірі мен шығармашылығын, жанрға әсерін және оның ғажайып мұрасын қарастырамыз.

Харлан Джеймс 1934 жылы 27 мамырда АҚШ-тың Огайо штатындағы Пейселде дүниеге келген. Ол қиын жағдайда өсіп, ерте жаста жетім болды. Бұл тәжірибе оның тұлғасына әсер етіп, оны әдебиет арқылы өзін-өзі танытуға ұмтылуға шабыттандырды. Жасөспірім кезінде Харлан әңгімелер мен өлеңдер жаза бастады, оның дарыны сол кездің өзінде айқын көрінді.

Орта мектепті бітіргеннен кейін өз арманын ұстанып, жазушы болуға шешім қабылдады. Оның алғашқы еңбектері түрлі журналдарда жарияланды, бұл оның әдеби мансабының бастауы болды.

Харлан батыл және дәстүрлі емес стилінің арқасында әдебиет әлеміне тез танымал болды. Ол ғылыми фантастика, фэнтези, детектив және хоррор сияқты түрлі жанрларда жазған. Оның әңгімелері көбінесе әлеуметтік сынның өткірлігімен және терең философиялық ойлаумен ерекшеленеді.

Оның ең танымал шығармаларының бірі «I Have No Mouth, and I Must Scream» (Менің аузым жоқ, мен де айқайлауға болмайды) атты әңгімесі болды, ол ғылыми фантастиканың классикасына айналып, көптеген марапаттарға ие болды. Оның «Ұзақ кейінгі» романы да бестселлер атанып, сыншылардың мойындауына ие болды.

Харлан өзінің талантымен ғана емес, батылдығымен де танымал болды. Ол шығармаларында өзекті әлеуметтік және моральдық мәселелерді жиі көтеретін және контроверсия тудырудан қорықпайтын. Оның әңгімелері таң қалдыруы мүмкін, бірақ олар үнемі ойлануға мәжбүр болатын.