Topish

Teatrda farsning rivojlanish tarixi

Teatrda farsning rivojlanish tarixi ming yilliklarga borib taqaladi va turli davr va madaniyatdan oʻtib, tomoshabinlarning ijtimoiy qarashlari, didlari va afzalliklaridagi oʻzgarishlarni aks ettiradi.

Fors qadimiy dramaturgiyada o’z ildizlariga ega bo’lib, teatr san’atining kulgili vaziyatlar va hazil bilan to’ldirilgan yengil va ko’ngilochar shakli edi. Qadimgi yunon va Rim madaniyatlarida fors fojia va komediyaga qoʻshimcha sifatida mashhur boʻlib, tomoshabinlarga jiddiy syujetlardan dam olish va beparvo kulgidan bahramand boʻlish imkonini berdi.

Oʻrta asrlar va Uygʻonish davrida fors yangi shakllarga ega boʻlib, hajviy elementlar, satira va parodiya bilan yanada bogʻliq boʻldi. Italiyadagi komediya janri yoki del arte teatrlarida fars jamiyatning barcha qatlamlari tomoshabinlari orasida mashhur boʻlgan asosiy janrlardan biriga aylandi.

Teatr sanʼatining rivojlanishi bilan fars yangi davr va jamoatchilik talablariga moslashishda davom etdi. 17-18-asrlarda u Fransiyada mashhur bo’lib, u erda del arte komediyasi va lille komediyasi doirasida rivojlanadi. Maʼrifat va fransuz inqilobi davrida fars ijtimoiy tanqid va satira vositasiga aylanadi.

Zamonaviy teatrda fors oʻzining mashhurligi va dolzarbligini saqlab qolmoqda. U klassik komediyalardan tortib satirik shoular va improvizatsiya teatrlarigacha turli shakllarni qabul qila oladi. Jamiyat va madaniyatdagi oʻzgarishlarga qaramay, fars butun dunyo boʻylab tomoshabinlarga quvonch va zavq keltirishda davom etib, teatr hayotining muhim elementi boʻlib qolmoqda.