Topish

Ijtimoiy-madaniy jihatlar va adabiy ijtimoiy tanqidning taʼsiri

Adabiy ijtimoiy tanqid - bu nafaqat jamiyatning ijtimoiy-madaniy jihatlarini tahlil qiladigan, balki ularga ta’sir qiladigan janrdir. Ushbu asarlarda har bir muallif ijtimoiy hayotning turli jihatlarini aks ettirish va tanqid qilish uchun adabiy vositalardan foydalanadi, ularning taʼsiri esa keng doiradagi oʻquvchilarga, ularning ongi va dunyoqarashiga taʼsir qiladi.

Bunday taʼsirning bir misoli Lev Tolstoyning «Urush va tinchlik» romanidir. Bu asarda muallif nafaqat urush va inqilob davridagi rus jamiyatining ijtimoiy-madaniy jihatlarini tahlil qiladi, balki oʻquvchilarda urush, axloq va insoniy munosabatlar tabiati haqida chuqur fikr uygʻotadi. Ushbu romanning odamlarning ongi va xulq-atvoriga ta’siri vaqt va geografik chegaralardan ancha uzoqroq bo’lib, o’quvchilar avlodiga ilhom va ta’sir ko’rsatishda davom etmoqda.

Yana bir misol - Jorj Oruellning «1984» romanidir. Ushbu asarda muallif totalitarizm va jamiyat ustidan nazoratning ijtimoiy-madaniy jihatlarini tahlil qilib, oʻquvchilarga erkinlik, targʻibot va manipulyatsiya haqida muhim saboqlar beradi. Bu romanning ijtimoiy ongga ta’siri shunchalik katta ediki, uning ko’plab atamalari va tushunchalari bizning kundalik tilimiz va tushunchamizning bir qismiga aylandi.

Shu tariqa, adabiy ijtimoiy tanqidning ijtimoiy-madaniy jihatlari va taʼsiri oʻquvchilarning ongi va dunyoqarashini shakllantiradigan keng doiraga tarqaladi. Ushbu asarlarda har bir muallif ijtimoiy hayotning turli jihatlarini aks ettirish va tanqid qilish uchun adabiy vositalardan foydalanadi, ularning taʼsiri esa keng doiradagi oʻquvchilarga, ularning ongi va dunyoqarashiga taʼsir qiladi.