Topish

Postmodern adabiyot va metafiksiya

Postmodern adabiyot va metafiksiya o’ziga xos janr bo’lib, unda matn tadqiqot obyektiga aylanadi, metatekstual usullar esa adabiy asarni idrok etish va tushunishning yangi o’lchovlarini ochadi.

Postmodernizm va metafiksiyaning asosiy xususiyati matn shakli va tuzilishi bilan o’ynashdir. Ushbu janr mualliflari ko’pincha adabiy jarayonga o’z g’oyalari va munosabatlarini ta’kidlash uchun metatekstual usullardan foydalanadilar.

Postmodern adabiyot va metafiksiya misollaridan biri Umberto Ekoning «Atirgul nomi» romanidir. Bu asarda muallif roman-jumboq tushunchasi bilan o’ynaydi, unda har bir bob topishmoqning yangi qatlami bo’lib, uni ochish kerak. Eko o’rta asr dunyosining murakkab va ko’p o’lchamli tasvirini yaratish uchun metatekstual usullardan foydalangan va o’quvchilarda adabiyot va voqelikning tabiati haqida chuqur fikr uyg’otgan.

Yana bir misol - Xuan Karlos Onettining «Jallod» romani. Bu asarda muallif haqiqat va fantastika tushunchasi bilan o’ynaydi, qahramonlar va muallif o’rtasidagi chegaralar o’chirilgan ko’p qirrali tarixni yaratadi. Onetti metatekstual usullardan foydalanib, o’quvchida noaniqlik va noaniqlik tuyg’usini uyg’otdi, matnni idrok etish va tushunishning yangi o’lchovlarini ochdi.

Shunday qilib, postmodern adabiyot va metafiksiya o’ziga xos janr bo’lib, unda matn tadqiqot ob’ektiga aylanadi, metatekstual usullar esa adabiy asarni idrok etish va tushunishning yangi o’lchovlarini ochadi. Bu asarlar o’quvchilarda adabiyot va voqelikning tabiati haqida chuqur fikr uyg’otib, matn va dunyo o’rtasidagi murakkab aloqalarni ochib beradi.