Topish

Kabir - Biografiya

• maʼnaviy teranlik va yuksak sheʼriyat bilan bogʻliq ism. U Hindiston tarixidagi eng nufuzli ulamolardan biri boʻlgan va jahon maʼnaviy adabiyotida soʻzsiz iz qoldirgan. Bu tarjimai holda biz uning maʼnaviy va madaniy hissalarini tadqiq qilib, hayotga va taʼlimotga kiramiz.

Kabirning tug’ilgan sanasi noma’lum bo’lib qolmoqda, ammo u XV asrda Hindistonning Kasi shahrida (hozirgi Varanasi) yashagan. Uning kelib chiqishi va diniy mansubligi nizo va afsonalar mavzusi boʻlib qolmoqda. Ba’zilarning ta’kidlashicha, u musulmon bo’lgan, boshqalari esa hindu bo’lgan va uning ta’limoti ikkala dinning elementlarini sintez qilgan. Ammo bir narsa aniq: uning taʼlimoti universal boʻlib, barcha imonlilarni birlashtirishga qaratilgan edi.

Kabirning asosiy taʼlimoti Xudoning birligi va insoniyatning birligi toʻgʻrisidagi gʻoya edi. U dinidan qatʼi nazar, Xudoni sevishga undagan va barcha insonlarga birodarlikni vaʼz qilgan. Uning she’r va qo’shiqlari ma’naviy metafora va ramzlarga to’la bo’lib, diniy tafovutlar va noto’g’ri fikrlarni yengishga intilishini aks ettirgan.

Kabir hind adabiyotida ulkan meros qoldirgan. Uning she’r va qo’shiqlari avloddan avlodga og’zaki yozib olingan. U oʻz maʼnaviy haqiqatlarini ommaga yetkazish uchun oddiy va tushunarli tildan foydalanadi. Uning asarlari hind musiqa anʼanalarida bhadjanlar (maʼnaviy madhiyalar) ning bir qismiga aylangan va hozirgacha xonanda va musiqachilar tomonidan ijro etilmoqda.

Kabir taʼlimoti Hindiston va dunyo boʻylab koʻplab odamlarga taʼsir koʻrsatishda davom etmoqda. Uning sevgi, tinchlik va birlik haqidagi maktublari dinidan qatʼi nazar, barchani oʻziga jalb qiladi. Uning falsafasi turli madaniyat va dinlar oʻrtasidagi bagʻrikenglik va birodarlik muhimligini eslatadi.

Kabirning shaxsiy hayoti haqida kam maʼlumot bor va uning aniq taqdiri sir boʻlib qolmoqda. U taxminan XV asrning birinchi yarmida vafot etgan, ammo uning taʼlimoti hali ham jonli va dolzarb boʻlib qolgan. Uning she’rlari va maktublari hali ham ilhom bermoqda, odamlarga hayotda ma’naviy yo’nalish topishga yordam bermoqda.