Topish

Ellie Wiesel - Biografiya

Vizel: Buyuk Xolokost va Nobel mukofoti laureatining hayoti va xotirasi

Elli (1928-2016) - har doim Xolokost zulmati va insonparvarlik umidi bilan bog’liq bo’lgan ism. U jahon adabiyotiga va inson huquqlari uchun kurashga qo’shgan hissasi beqiyos bo’lib qolayotgan taniqli xolokost, yozuvchi va faol edi. Bu tarjimai holda Elli Vizelning hayoti va merosi haqida hikoya qilamiz.

Elli 1928 - yil 30 - sentabrda Ruminiyaga aylangan Siget shahrida tugʻilgan. Uning oilasi yahudiy boʻlib, madaniy va diniy meros muhim ahamiyatga ega boʻlgan sharoitlarda yashagan. Elli Vizelning oilasidagi toʻrt farzanddan biri boʻlib, ota - onasi uni taʼlim va dinga qiziqishga undagan.

1944 - yilda, Elli hali oʻsmir boʻlganida, uning oilasi va minglab yahudiylar Xolokost paytida fashistlar lagerlariga deportatsiya qilingan. Elli va uning otasi keyinchalik vafot etgan onasi va singlisidan ajralishdi. Uning oʻzi Auschwitz doʻzaxidan, keyin esa Buchenvald lageridan omon qolgan va u yerda birinchi marta 1945 yil aprel oyida ozodlikka chiqqanlar bilan uchrashgan.

Konslagerlarda boshdan kechirgan tajribasi Ellini butunlay oʻzgartirdi va uning yozish qobiliyatiga taʼsir qildi. Ozodlikka chiqqanidan soʻng, Xolokost qurbonlarining xotirasi hech qachon yoʻqolmasligi uchun u oʻzining dahshatli his - tuygʻularini dunyo bilan baham koʻrishga qaror qildi. Uning «Kecha» (Elie Wiesel’s «Night») kitobi eng nufuzli holokost-adabiy asarlardan biriga aylandi va koʻplab tillarga tarjima qilindi.

Elli Xolokostning dahshatlari haqida gapiribgina qolmay, inson huquqlarining faol himoyachisi va tinchlik uchun kurashchiga aylandi. U dunyo o’tmishdagi xatolardan o’rganishi, genotsid va inson huquqlari buzilishining oldini olishi kerak, deb hisoblagan. AQShdagi Xolokost xotirasini muhofaza qilish komissiyasining asoschilaridan biri va faol aʼzosi edi.