Издөө

Антонио Грамши - Биография

Грамши, толук аты-жөнү Piero Gramsci (Antonio Pietro Gramsci), италиялык философ, жазуучу жана саясий активист болгон, алардын идеялары дүйнөлүк саясатка жана философияга чоң таасирин тийгизген. Анын өмүр баяны - бул коомдук адилеттүүлүк жана билим берүү үчүн жалындуу күрөшчү окуя. Келгиле, анын жашоосуна жана чыгармачылыгына чөмүлөлү.

Антонио 1891-жылы 22-январда Алессандрия шаарында туулган. Анын балалыгы жана жаштыгы оңой болгон жок, бирок ал адабиятка жана философияга эрте кызыгуусун көрсөттү. Стипендиянын аркасында, ал Турин университетине кирип, ал жерде философия жана саясий илимди үйрөнө баштаган.

20-кылымдын башында Италиянын солчул саясий кыймылдарында активист болгон. Ал Социалисттик партияга кошулуп, анын "Л'Авантгардия" гезитинин редактору болгон. Анын макалалары жана адабияттары тез эле көңүл буруп, алардын аналитикалык тереңдиги жана тактыгы менен белгилүү болду.

Грамши тарабынан иштелип чыккан негизги түшүнүктөрдүн бири "маданий баатыр" ("intellettuale organico") идеясы болгон. Ал интеллектуалдар социалдык адилеттүүлүк жана коомдук түзүмдөрдүн өзгөрүшү үчүн күрөштө кыймылдаткыч күч боло алат деп эсептеген.

Грамши марксисттик теорияны италиялык шарттарга ылайыкташтырган. Анын маданият жана мамлекет жөнүндөгү эмгектери марксисттик ой жана саясий философия үчүн маанилүү болуп калды. Ал массанын аң-сезимин калыптандырууда маданияттын жана билим берүүнүн ролун талдап, аларга өзгөчө маани берген.

1926-жылы Италияда фашисттер бийликке келгенден кийин камакка алынып, түрмөгө кесилген. Ал түрмөдө дээрлик 11 жыл өткөргөн, бирок дал ушул мезгилде ал өзүнүн атактуу "Түрмөдөн дептерлерин" ("Quaderni del carcere") жазган. Бул жазуулар анын философиясынын жана саясий идеяларынын пайдубалына айланган.